جبه (مفردات‌نهج‌البلاغه)جَبَه (به فتح جیم و باء) یا جبهه یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای وسط پیشانی و جایگاه سجده که حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد خدای تعالی و پیامی به مردم کوفه، از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیجَبَه (به فتح جیم و باء) یا جبهه به معنای وسط پیشانی و جایگاه سجده، آمده و به معنای «سیّد القوم» ـ یعنی گروه محترم که حرفشان رد نمی‌شود ـ نیز آمده است. جمع این واژه «جباه» می‌باشد. البته این نقصی است در وجود انسان. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص حق تعالی فرموده است: «هو الاوّل و لم یزل و الباقی بلا اجل خرّت له الجباه و وحّدّته الشّفاه؛ پیشانی‌ها برای او به‌خاک افتاده و زبان‌ها به توحید او سخن گفته است.» آن حضرت (علیه‌السلام) همچنین به یکی از عوامل جمع‌آوری زکات می‌نویسد: «و آمره الّا یجبههم؛ امر می‌کنم که از پیشانی مردم نزند.» شاید مقصود امام (علیه‌السلام) این است که با خشونت با مردم روبرو نشود. امام (علیه‌السلام) در نامه‌ای دیگر خطاب به اهل کوفه می‌نویسد: «من عبدالله علّی امیرالمؤمنین الی اهل الکوفة جبهة الانصار و سنام العرب.» ابن ابی الحدید معتقد است: «شاید منظور جماعت انصار باشد؛ چون جبهه در لغت به معنی جماعت است و شاید مراد بزرگان انصار باشد چون جبهه انسان، اشرف اعضاء اوست. منظور از انصار در اینجا اعوان و یاران است نه اوس و خزرج. ۳ - تعداد کاربرداین واژه شش بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جبه»، ص۲۰۱. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|